Als je geschoren wordt, moet je stilzitten.. of niet!
Geschoren worden. In een flits zie ik filmpjes voor mijn geestesoog verschijnen. Het scheermes van de barbier op de hals van de klant. Wollige schapen, die vastgeklemd zitten en door een mes hun vacht kwijt raken. De een vrijwillig (!), de ander voor hun bestwil (!) en of economisch gewin.
Wie scheert?
Is er bij dat scheren een parallel met wat er in een ondernemingsraad gebeurt? Wie scheert er dan? En wie wordt geschoren? Wordt de OR geschoren, of de bestuurder? En als het even kan vrijwillig, omdat het beter voor is voor de onderneming, voor het economische profijt? En is stilzitten het recept om met geschoren worden om te gaan? Daar valt wel wat meer over te zeggen.
In deze tijd is het onvermijdelijk om ook de oorlog in Oekraïne te noemen. Stel dat de Oekraïners stil zouden blijven zitten, terwijl het ‘grote mes’ van Rusland het land inklemt en scheert. Verwoesting en verzet maken diepe indruk op me.
Stilzitten hoe zo?
Terug naar ondernemingsraden en het stil blijven zitten. Want als er in de onderneming geschoren wordt, dan valt dat nogal eens onder het advies- dan wel instemmingsrecht. Een fusie, een overname, reorganiseren, het heeft allemaal gevolgen voor de mensen die er werken: het personeel. Van de OR wordt verwacht dat hij rationeel aanleiding, oplossing en gevolgen onder ogen ziet, kritisch meedenkt en vervolgens een verstandige beslissing neemt. En mocht het zo zijn dat de OR een en ander onredelijk vindt, dan zet de OR de stap naar de (scheids)rechter die de beslissende stem heeft. Stil zitten als er geschoren wordt is lang niet altijd nodig.
Vechten, vluchten of?
Zo zou het kunnen gaan. In het echt reageren we in een spannende situatie helemaal niet zo verstandig en rationeel. Als ‘gevaar’ dreigt, en of dat nou echt een gevaar is of een ‘tussen de oren-gevaar’, de zal bevriezen, de ander vluchten en nog weer een ander zal vechten. Herken je het in je eigen ondernemingsraad? Een overname wordt aangekondigd en de OR krijgt geen adviesaanvraag. Van de OR wordt gevraagd om te vertrouwen dat er niets zal veranderen, waardoor een adviesaanvraag overbodig is. Wie van jullie vecht het aan? Wie van jullie valt stil of zoekt uitvluchten om het gedrag van de bestuurder goed te praten? Wie van jullie denkt dat er later nog wel een kans komt? Een zogenaamde vlucht vooruit.
Angst is mar veur eben,
Angst is geen goede raadgever. Ook een OR moet opletten of er geschoren wordt waar helemaal geen haar groeit. Dat vereist niet stilzitten, maar in beweging komen. Samen, hoe spannend dat ook is. Daniël Lohues heeft gelijk: Angst is mar veur eben, spiet is veur altied (angst duurt maar even, spijt is voor altijd). Zet hem op!