De kracht van kritiek met erkenning
Een tijdje terug vroeg een collega mij of ik haar wilde begeleiden bij het uitvoeren van een onderzoek. Het was de laatste stap die ze moest zetten om een vierjarige opleiding af te ronden. Toen ze de gecorrigeerde tekst van haar plan van aanpak terugkreeg zakte de moed haar in de schoenen: haar werk was beoordeeld en zat vol met fouten!
Rode strepen
Dit foutenfestival vernam ze via de mail, de tekortkomingen waren in rood gemarkeerd. Ze kon er maar niet meer omgaan. De tijd verstreek en uiteindelijk besloot ze – vlak voor de eindstreep – te stoppen met de opleiding.
Haar situatie maakte mij weer eens duidelijk dat kritiek veel met iemand doet, en het leidt altijd tot iets. Soms ontstaat er een verandering, soms wordt vastgehouden aan het bekende, soms is iemand blij, soms teleurgesteld.
We weten dat de manier waarop kritiek wordt gebracht én wordt ontvangen doorslaggevend is. Je leert van kritiek, of je verdedigd je er tegen, is er meer dan dat?
Fouten opsporen
Als OR uit je regelmatig kritiek op de besluiten van je directie of bestuur. Behoort het immers niet ‘gewoon’ tot het werk van de OR om alle mogelijke fouten in de organisatie op te sporen? Zoekt de OR niet naar tekortkomingen in de plannen?
En als de OR de fouten heeft gevonden, op welke manier presenteert hij ze dan? Wordt het per mail aan de directie bekendgemaakt? Of volgt een gesprek? En al er een gesprek volgt, start dat dan gelijk met de fouten óf wordt eerst waardering uitgesproken over de inzet van de directie? Of is er maar weinig waardering – over en weer?
Troefkaart uitspelen
Weinig waardering uitspreken zou beschamend zijn. Als OR laat je dan namelijk een belangrijke troefkaart onbenut. Ik denk dat waardering een belangrijke openingszet is voor een inhoudelijk gesprek over de schaduwzijden van een plan. Bevinden deze zich niet altijd in een tekort aan realiteitszin en leidt dat niet vaak tot frustratie op de werkvloer?
Waardering is een vorm van erkenning – net als dankbaarheid. Ik vind dat waarderen en erkennen een leiderschapsvaardigheid van elk OR-lid moet zijn. Naar mijn ervaring heeft het een positief effect op de relatie, maar wordt het maar zelden toegepast. Hoe gaat dat in jouw OR?
Niet beteuterd
Mijn collega verliet uiteindelijk teleurgesteld de opleiding. En dat terwijl ze zo haar best had gedaan (en haar schoolbegeleider waarschijnlijk ook). Zorg er dus als OR voor dat je directeur niet beteuterd het overleg verlaat, terwijl je zo’n goede inbreng over haar idee had. Immers OR en bestuurder leven en werken samen. Daarbij hoort dat er gezegd moet kunnen worden wat nodig is, maar wel in balans met wat wél in orde is.