Het geld en de spullen
Sparta maakte fietsen in Apeldoorn. Sparta ging failliet en is overgenomen door Batavus uit Heerenveen via hun holding Accell Group. Ik kwam de OR ondersteunen bij de overgang van de fietsenmakers van Apeldoorn naar Heerenveen. Sparta had zich verslikt. In het kort, zij hadden de Spartamet, een fiets met ter ondersteuning een brandstof motortje! Voor die tijd een geweldig product. De lasten van de garantie op het in eigen beheer gebouwde motortje waren echter te hoog: Sparta bezweek!
Overgang
Sparta was een goed en sterk merk. De overgang van de productie, en later ook van veel stafdiensten naar Heerenveen betekende nogal wat, vooral voor de oude Spartanen. Al met al was het niet gemakkelijk en het ging toch goed. Veel medewerkers zochten ander werk rond Apeldoorn. De meesten vonden dat. Het sociaal plan ondersteunde dat goed. Heerenveen had Batavus en Koga. Batavus was vergelijkbaar met Sparta en Koga: een ‘fietsenboetiek’ voor elke klantengroep een ander soort fiets. Meer fun, minder alledaagse fietsen. Langzaam begon de verandering: eerst steeds meer onderdelen inkopen en assembleren, toepasbaar op alle merken. Natuurlijk bleven de ‘etalages’ naar de markt bestaan. Aan de achterkant werd het maken van fietsen steeds meer gelijk.
De komst van de E-bike
De markt veranderde ook. Elektrisch kwam, Corona kwam. Maar ook het van de Beurs halen van Accell. Het spel van het grote geld. Onder leiding van de familie Van Beuningen met hun investeringsfonds Teslin, werd de beurs verlaten en bestaande aandeelhouders afgeschud. Er werd aan hedgefonds KKR verkocht.
Uitverkoop
Van meet af aan was er zorg over het mogelijk stoppen met de productie van fietsen in Heerenveen. En steevast werd ontkend dat dat ook de bedoeling was. Nu valt het doek. De productie gaat weg uit Heerenveen. Mensen komen op straat te staan. Productie ‘verplaatst’ naar elders. Dat betekent niet dat het dan dus geen goede fietsen meer zijn. Het betekent wel dat het ambacht en het vakmanschap verdwijnen. Het grote geld speelt en speelde zijn ondoorgrondelijke spel. De mensen in Heerenveen hebben dat volgens mij niet verdient.
Medezeggenschap met goede bedoelingen
Procedureel is alles, behalve de verkoop aan KKR, door de jaren heen min of meer correct gegaan, al zijn OR-leden ook simpelweg geïntimideerd. Onder het mom ‘we zijn beursgenoteerd’ wordt er geen advies gevraagd aan de OR voor de verkoop van de onderneming en krijgt de OR op hetzelfde moment als de pers te horen dat het bedrijf al verkocht is. De OR kiest ervoor om geen procedure bij de Ondernemingskamer te starten, omdat ze de overlegrelatie met de bestuurder werkbaar willen houden. Uiteindelijk wordt het vertrouwen in de aandeelhouders flink beschaamd. Medezeggenschap en de factor arbeid zijn hier een misleidend woorden. De mensen hebben geen schijn van kans tegen dit soort kapitaal.
Ik vind het treurig en niet kunnen. Toch gebeurt het.