Leiding geven
De benaming ‘leidinggevenden’ voor de boven-ons-gestelden is lang niet altijd juist. In veel gevallen geven ze helemaal geen leiding, maar nemen ze de leiding. Het zijn dan ook eigenlijk ‘leidingnemenden’, maar onder dat woord verschijnt een rood balkje als je het in de tekstverwerker opschrijft.
Omgekeerde wereld
Van de meeste leidinggevenden wordt verwacht dat ze de leiding nemen, de boel aansturen, resultaatverantwoordelijk zijn en vooral de boel managen. En als ze pech hebben, dan gaat hun werk vooral om aantallen klanten/producten/kilo’s of winstmarges, bruto-omzet of een laag ziekteverzuimcijfer en niet om de mensen die het werk doen. De medewerker is niet meer dan een productiefactor en wordt dan ook als zodanig door de leidingnemende bejegend.
Geen leiding geven maar managen
Er wordt maar weinig leiding geven, maar veel gemanaged. De laatste vaardigheid slaat op het (op korte termijn en met kokend water en stoom) ritselen, regelen, plooien, masseren, doordrukken van wat nodig is om resultaat te halen. En dat is toch echt iets anders dan medewerkers rust, ruimte en steun bieden om hun werk zo goed als mogelijk te doen. Idealiter zorgen de echte leidinggevenden dat ze de leiding aan hun medewerkers zelf geven, zodat die een zo hoog mogelijke mate van autonomie ervaren en zichzelf leiding geven. Een goede leidinggevende houdt daarbij rekening met draaglast en draagkracht van de medewerker, geeft op tijd complimenten en heeft oog voor ontwikkelkansen en – behoeften voor zijn medewerkers.
Leiding geven in de OR
Voor elke OR-voorzitter of DB-lid van de ondernemingsraad zit de sport van deze rollen in het ervoor zorgen dat iedereen in de OR tot zijn/haar recht komt. Als DB voor de muziek uitlopen door alvast – en petit comité – het nodige te regelen is dan precies wat een leidingnemende doet. Ook hier geldt dat OR-leden zoveel als mogelijk zelf leiding aan hun eigen OR-werk of OR-commissie kunnen geven. Dat vraagt om afstemming met elkaar en het zoeken van consensus als er verschillende visies en ideeën leven. Die afstemming bevorderen, dat is leiding geven aan het samenwerkingsproces, zonder de leiding te nemen.