Ravijnjaar 2026

Sinds de komst van Trump als president van Amerika leven we in een wereld vol drama en Grote Woorden. Het gaat dan om handelsoorlog, 25 % importbelasting, andere landen stelen 200 miljard van Amerika. Ook binnenlands gebeurt er veel in Amerika. Het belastingsysteem verandert, maar vooral de aansturing van het land door het ambtenaren moet het ontgelden. De eerste 2 miljoen ontslagaanzeggingen zijn inmiddels gedaan.

Relatieve rust

In Nederland heerst bestuurlijk een relatieve en diepe rust. De regering komt met haast niets aan nieuw beleid. Bestuurlijke voorstellen voor regelingen zijn er niet. In de Tweede Kamer wordt vooral gesproken over personele randzaken. Waar het gaat om de bestuurlijke aansturing zijn het vooral uitspraken van een rechter die de regering opdraagt om zich aan de wet te houden en dat vervolgens te regelen.

Stilte voor de storm

Heeft Nederland dan helemaal geen bestuurlijke grote woorden en daden? Jawel: het ravijnjaar 2026. Vanaf dat jaar bekostigt het rijk de provincies en gemeenten op een nieuwe manier. De opzet en de definitieve inrichting van het nieuw financieel systeem loopt vervolgens tot 2030. In 2026 krijgen daardoor gemeenten en provincies 13 procent minder geld van het Rijk. Dat heeft grote gevolgen, vandaar de term ‘ravijnjaar’.

Directe gevolgen

Dit heeft grote gevolgen voor de medewerkers van gemeente en provincie. Ook voor partijen die voor hun inkomsten hiervan afhankelijk zijn zoals jeugdzorg, welzijn, veiligheidsregio’s onder andere. Qua bedrijfsvoering moet er vol op de rem getrapt worden. De dienstverlening komt zwaar onder druk en binnen de organisatie is er stress over de vraag of de taak nog volwaardig uitgevoerd kan worden. In de personele sfeer zijn er ook effecten; op zijn minst worden vacatures aangehouden, of de flexibele schil vergroot.

Ondernemingsraad: handelen of toekijken?

De ondernemingsraad speelt in deze turbulente tijden een sleutelrol. Volgens artikel 24 van de Wet op de Ondernemingsraden moet de OR minstens twee keer per jaar met de ondernemer over de algemene gang van zaken spreken. Dit jaar is dit overleg geen vrijblijvende formaliteit, maar een strategisch noodmoment om te voorkomen dat werknemers zonder inspraak de gevolgen van het ravijnjaar moeten dragen. Trek het onderwerp ravijnjaar naar je toe en vervroeg de artikel 24 bespreking.  Enige agenda punten:

  • Eis transparantie over financiële risico’s van het ravijnjaar en hoe veel vlees op de botten heeft de organisatie (= eigen vermogen) om de gevolgen vooralsnog op te vangen?
  • Zijn er voorgenomen bezuinigingen?
  • Wat is de impact op de dienstverlening voor klanten?
  • Wat is de impact op de medewerkers; wat gaat de organisatie door korting op het budget niet meer leveren?

Het ravijnjaar kunt u niet afwenden maar u hoeft zich niet als een lemming te gedragen.

Robert Delsasso