Medezeggenschap en Artificiële Intelligentie

Artificiële Intelligentie (AI) heeft onherroepelijk zijn intrede gedaan in onze wereld. De lancering van ChatGPT liet ons een voorproefje zien wat de onvoorstelbare toepassingsmogelijkheden zijn van de huidige computer reken- en data-analysekracht. Voor mij als opleider rees logischerwijs de vraag wat deze ontwikkeling betekent voor de rol van medezeggenschap in het algemeen en voor het werk als medezeggenschapsopleider in het bijzonder.

Hoe kan een OR AI inzetten?

Medezeggenschap heeft als opdracht om beleidsmakers te ondersteunen in het mijnenveld van beleids- en organisatieontwikkeling. Een representatieve vertegenwoordiging van actoren uit de organisatie behoeden beleidsmakers voor weeffouten en blinde vlekken. Hoewel veel van deze feedback maatwerk is en vertrekt vanuit de unieke kijk van werknemers uit het primaire proces van een organisatie, zijn er uiteraard ook algemene risico’s en trends op te merken bij archetypen organisatieontwikkelingen. Ik zie ondernemingsraden regelmatig zoeken naar benchmark risico’s en deskundigheidsopvattingen over organisatievraagstukken die ook bij andere organisaties van toepassing zijn geweest. Voor deze behoefte lijkt AI toepasbaar te zijn. Daarom stelde ik ChatGPT de volgende vraag:

Hoe kan AI medezeggenschap helpen?

En kreeg daarbij het volgende antwoord:

AI kan op verschillende manieren medezeggenschap helpen. Hier zijn een paar voorbeelden:

  1. Analyse van bedrijfsgegevens: AI kan helpen bij het analyseren van grote hoeveelheden bedrijfsgegevens, zoals financiële gegevens en prestatie-indicatoren. Dit kan de medezeggenschap helpen om beter geïnformeerde beslissingen te nemen en beter te onderhandelen met het management over zaken zoals arbeidsvoorwaarden, loonstijgingen en investeringen in het bedrijf.
  2. Voorspellingen over de toekomstige arbeidsmarkt: AI kan worden gebruikt om de toekomstige arbeidsmarkt te analyseren en voorspellingen te doen over de vaardigheden en kennis die nodig zijn om succesvol te zijn in deze markt. Dit kan de medezeggenschap helpen bij het onderhandelen over opleidingsprogramma’s en andere initiatieven die de vaardigheden van werknemers verbeteren en hun kansen op werk vergroten.
  3. Identificatie van knelpunten: AI kan worden gebruikt om patronen en trends in de prestaties van werknemers en in de bedrijfsprocessen te identificeren. Dit kan de medezeggenschap helpen om gerichte interventies te plannen om de problemen aan te pakken en de prestaties van het bedrijf te verbeteren.
  4. Verbetering van communicatie: AI kan worden gebruikt om de communicatie tussen medezeggenschap en management te verbeteren. Bijvoorbeeld door het automatiseren van de notulen van vergaderingen en het verstrekken van realtime informatie over bedrijfsprestaties. Dit kan de communicatie tussen de partijen stroomlijnen en het onderhandelingsproces verbeteren.

Het is echter belangrijk op te merken dat AI slechts een hulpmiddel is en dat het nog steeds nodig is dat de medezeggenschap menselijke inzichten en oordeel gebruikt bij het nemen van belangrijke beslissingen en het onderhandelen met het management.

Bovenstaand antwoord van ChatGPT laat zien dat AI, middels data-analyse, trends en bijbehorende adviezen kan formuleren die een algemene representatieve waarde hebben. Geleerde lessen uit vergelijkbare situaties bij vergelijkbare organisaties zijn waardevol voor een medezeggenschapsorgaan die een bestuurder wil behoeden voor blinde vlekken en risicovolle weeffouten. Toch, en dat zegt ChatGPT zelf ook, blijft elke organisatie en elke situatie uniek. Daarom is de specifieke blik van de werknemers uit de organisatie essentieel bij het formuleren van adviezen.

Hoe kan ik als opleider AI inzetten?

De inzet van technologie kan veel didactische waarde toevoegen aan leertrajecten. Denk hierbij aan borging- en herhalingswerkvormen of het “on demand” aanbieden van leerstof en verdiepende informatie. De toevoeging van AI lijkt een nieuwe dimensie te ontsluiten voor didactische toepassingen. Daarom stelde ik de volgende vraag aan ChatGPT:

Hoe kan AI medezeggenschapsopleiders helpen?

En kreeg daarbij het volgende antwoord:

AI kan op verschillende manieren medezeggenschapsopleiders helpen. Hier zijn een paar voorbeelden:

  1. Personalisatie van leerervaringen: AI kan worden gebruikt om de leerervaringen van medezeggenschapsleden te personaliseren door hun voortgang en prestaties te analyseren. Op basis van deze gegevens kan AI aanbevelingen doen voor aanvullende materialen en leeractiviteiten die aansluiten bij de individuele behoeften en interesses van de medezeggenschapsleden. Dit kan de leerervaring van de medezeggenschapsleden verbeteren en hun betrokkenheid vergroten.
  2. Efficiëntere evaluaties: AI kan worden gebruikt om evaluaties van medezeggenschapsleden te automatiseren, zoals het beoordelen van opdrachten en presentaties. Dit kan tijd besparen voor de opleiders en ervoor zorgen dat evaluaties sneller en nauwkeuriger worden uitgevoerd.
  3. Identificatie van knelpunten: AI kan worden gebruikt om patronen en trends in de prestaties van medezeggenschapsleden te identificeren en knelpunten in het leerproces te identificeren. Hierdoor kunnen opleiders gerichte interventies uitvoeren om medezeggenschapsleden te ondersteunen en hun prestaties te verbeteren.
  4. Verbetering van curriculumontwikkeling: AI kan worden gebruikt om gegevens te analyseren en trends te identificeren in de vaardigheden en kennis die nodig zijn voor medezeggenschapswerk. Dit kan opleiders helpen bij het ontwikkelen van curricula die aansluiten bij de behoeften van de medezeggenschapsleden en hen voorbereiden op hun rol in de medezeggenschap.
  5. Toegang tot informatie: AI kan worden gebruikt om de medezeggenschapsopleiders toegang te geven tot informatie over de relevante wet- en regelgeving en de laatste ontwikkelingen op het gebied van medezeggenschap. Dit kan de opleiders helpen bij het up-to-date houden van hun kennis en hen voorzien van de nodige informatie om de medezeggenschapsleden goed te kunnen begeleiden.

Het is echter belangrijk op te merken dat AI slechts een hulpmiddel is en dat het nog steeds nodig is dat de medezeggenschapsopleiders menselijke inzichten en oordeel gebruiken bij het ontwerpen van effectieve leermethoden en het begeleiden van medezeggenschapsleden.

Het lijkt erop dat AI een waardevolle rol kan spelen in het ontwerp van de virtuele leeromgeving. Persoonsgerichte leerervaringen en een continue actualisering van leerstof en inzichten boosten de kwaliteit van het didactische proces.
Een belangrijke kern van medezeggenschapsopleidingen is dat leden van bijvoorbeeld een OR zo snel als mogelijk klaar moeten worden gestoomd voor het OR-werk nadat ze verkozen zijn. Omdat OR-leden in de regel verschillende startniveaus hebben, is maatwerk onontbeerlijk. AI kan en zal hierin van grote waarde zijn.

Invloed op relaties

De voorbarige conclusie die ik kan trekken is dat AI een absolute gamechanger is voor de rol van medezeggenschap en de rol van de medezeggenschapsopleider. De combinatie van data-gestuurde risicoanalyses en unieke menselijke inzichten zal de kwaliteit van inspraak versterken. Daarnaast geeft AI opleiders de mogelijkheid om de impact van opleiden en begeleiding naar een nieuw niveau te tillen. De wijze waarop dit de relatie tussen opleiders en deelnemers blijvend gaat veranderen is een voorspelling waar ik mij nog niet aan ga wagen.

Willem Hunfeld